الگوي شهرسازي امروز
تکنولوژي به عنوان مهم ترين عامل برتري در شهر مدرن محسوب مي شود. الگوی شهرسازی امروز، تغييرات زيادي در شهر ايجاد نمود، هدف از گسترش تکنولوژي ايجاد رفاه براي مردم و ساکنين شهرها بود اما خود معضلي براي شهرهاي مدرن شد، تکنولوژي توانست شهرسازي را در مناطق مختلف اقليمي و فرهنگي را يکنواخت نمايد، گرما و سرما را کنترل نمايد. ولي مشکلات زيست محيطي، فرهنگي، انساني ايجاد نمود.
انرژي فراواني براي اين رفاه نياز بود تا توانست شهري يکنواخت با معماري مشابه توليد کند، انرژي مصرف در شهرهاي مدرن به حدي رسيده است که تا چند سال ديگر بحران انرژي به وجود خواهد آمد ، همچنين بر اساس قانون آنتروپي بازگرداندن اين انرژي خود انرژي زيادي را مي خواهد. بنابراين روند شهرسازي موجود هر چه جلوتر مي رود بحران هاي شهري بيشتر مي شود زماني آلودگي فقط آلودگي هوا بود ولي در حال حاضر آلودگي آب، خاک، صوتي و بصري نيز رسيده است. با آنکه سازمانهاي مختلف فرهنگي هر روز گسترش مي يابند ولي از نظر فرهنگي معضلات شهري گسترش مي يابد معضلاتي مانند گسستگي خانواده ها، اعتياد، طلاق و خيلي از مشکلاتي که به وجود آمد هر چه قانون پيچيده تر و نيروهاي امنيتي بيشتر ميشود امنيت نيز ضعيفتر مي شود. بحران وضع موجود از عدم تعادل در مصرف منابع می باشد (غلامی بیمرغ، زنگی آبادی؛ 1391: 179).
ایدئولوژی شهرسازی اسلامی
در هر مکتب و ايدئولوژي عدالت مفهومي و معنايي با توجه به اصول آن مکتب يا ايدئولوژي دارد در ايدئولوژيي هايي که مبناي انساني دارد عدل براي انسان مي باشد پس مفهومي کاملاً انساني دارد و نمي تواند مفهومي بالاتر داشته باشد. براي داشتن عدالت همان طور که اشاره شد روح ايمان نياز مي باشد تا شرک را از بين ببرد و با ايجاد عدل در جامعه آرامش و تسکين بر قلوب مردم جاري ساخت، بر همين اساس است که وظيفه هر رسولي و پيامبري ايجاد عدالت مي باشد. در مقابل شهر مدرن بر اساس روح اومانيستي مي باشد و انسان محور امور است بنابراين در ذات خود نابرابري به همراه دارد همين محوريت انسان در فرهنگ و ايدئولوژي بزرگترين عامل در عدم اجراي عدالت مي باشد زيرا شرک اصلي انسان محوري جديد مي باشد.
عدالت در اسلام هم مفهومي اجتماعي و هم مفهومي فردي دارد اما تفاوت آن در دين اسلام با ساير ايدئولوژي ها در توحيدي بودن آن است به طوري که در ايدوئولوژي غير ديني جنبة فردي آن به دليل اومانيسم و جنبة اجتماعي به خاطر ناسيوناليسم نمي تواند اجرا شود. براي رسيدن به الگوي در شهرسازي ما بايد به سه شاخص اصلي برسيم که شامل امنيت، عدالت و آسايش ميشوند در واقع براي عموم مردم اين سه بايد رعايت شود اما عدالت در اسلام براي دشمن نيز بايد رعايت شود.
بنابراين عدالت اگر چه مجري آن در شهر مؤمن باشد ولي براي تمام ساکنين چه مؤمن و غير مؤمن و حتي دشمن بايد اجرا شود تا شهر به سعادت برسد. بنابراين عدالت برکتي به شهرها مي دهد که مردم را بي نياز مي کند و شهر را امن مي نمايد و رفاه را به همراه ميآورد اما در شهر مدرن که بر اساس الگوي سرمايه داري مي باشد، شايد اين عدم تعادل در کشورهاي مبدأ آن کمتر باشد ولي در کشورهاي پيرو خود به خود منجر به عدم تعادل مي شود.
در واقع الگوي توسعه کنوني تبليغ شده براي شهرها که در تمام جهان گسترش يافته زهکشي شده براي صاحبان اين نوع سبک از توسعه مي باشد. بنابراين ما براي رسيدن به پيشرفت در شهرهاي خود نيازمند پيشرفت با وجة بومي مي باشيم که خود پيشرفت با الگوي اسلامي بدون عدالت منجر به شکست مي شود. در واقع بي عدالتي موجود در شهرهاي مدرن بحران هاي شهري و فراشهري را به وجود آورده است.
بحران هاي طبيعي مانند آلودگي ها و بحران هاي انساني مانند حاشيه نشيني، فقر شهري عامل اصلي آن بي عدالتي مي باشد. عدم تعادل در مصرف بحران هاي توليد زباله، دفع آن و مصرف بيش از حد انرژي و منابع را در پي داشت. بنابراين اگر تعادل و عدالت در الگوي شهرهاي اسلامي ايراني رعايت شود خيلي از بحران هاي شهري موجود را ما شاهد نيستيم (همان منبع).