زلزله و آسیب پذیری شبکه معابر
در کشورهایی همچون ایران، تجربیات مخاطرات طبیعی نشان می‌دهد که مدیریت و تصمیم‌گیری پیش از وقوع زلزله و پس از آن، بسیار حائز اهمیت است. بسیاری از مناطق قدیمی و مرکزی شهرها در ایران، از شبکه معابر و خیابان‌های باریک رنج می‌برند. این وضعیت نه تنها ممکن است برای حمل و نقل مشکلاتی را ایجاد کند؛ بلکه بر فعالیت‌های پاسخگویی اضطراری پس از زلزله به علت انسداد جاده‌ها به وسیله آوار نیز تأثیر می‌گذارد (فرقانی و همکاران؛ 1394: 104).
در واقع، شبكه معابر يكي از مهمترين فاكتورهايي است كه در مديريت بحران وجود دارد. وقتي شبكه‌هاي ارتباطي كارآمد نباشد، به هنگام بروز حادثه‌اي غيرمترقبه به جاي اينكه راهگشاي مشكلات بوده و عبور و مرور را تسهيل نمايد خود به عنوان مشكلي بزرگ در جهت امداد رساني مطرح مي‌گردد. بر این اساس، بين مدت زمان رسيدن به محل وقوع حادثه و ميزان تلفات جاني رابطه مستقيمي حكم فرماست و اين امر عملاً نيازمند شبكه‌هاي ارتباطي كارآمد است. همچنین در صورتي كه شبكه‌ي ارتباطي شهر بعد از وقوع حوادث غيرمترقبه آسيب نبيند و كارآيي خود را حفظ كند، از تلفات اين نوع حوادث به ميزان زيادي كاسته خواهد شد. زيرا امكان گريز از موقعيت‌هاي خطرناك و دسترسي به مناطق امن فراهم خواهد شد (اصغری زمانی و همکاران؛ 1395: 142).
كشور ايران از جمله كشورهاي آسيب‌پذير از بلاياي طبيعي بويژه زلزله است. همواره ایران به منزله‌ی بخشی از کمربند کوه‌زایی آلپ هیمالیا همواره از لرزه‌خیزی بالایی در طول تاریخ برخوردار بوده است، به گونه ای که بخش‌های مختلف کشور توسط زمین لرزه‌های ویرانگر متعددی پیوسته تخریب شده است (نظم‌فر، عشقی چهاربرج به نقل از اهری؛ 1395: 50). از نظر جغرافیایی 90 درصد از کل پهنه‌ی کشور در معرض خطر زلزله قرار دارد. همچنین کشور ایران با داشتن حدود 1 درصد جمعیت دنیا، بیش از 6 درصد تلفات در بلایای طبیعی جهان را دارد. این درحالی است که در سال 2003، دفتر برنامه‌ریزی سازمان ملل، رتبه‌ی نخست تعداد زلزله‌های بالای 5/5 ریشتری را به ایران اختصاص داد (مهدوی‌نژاد، جوانرودی؛ 1391: 14).
اگرچه جلوگیری از پدیده‌ی زلزله امری غیر ممکن است، اما با اندیشیدن تدابیری می‌توان آسیب‌های ناشی از آن را به حداقل ممکن رسانید. در این راستا، آسیب‌شناسی لرزه‌ای شبکه ارتباطی و به ویژه معابر شهری، به عنوان یکی از عناصر کالبدی شهر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است (عزیزی، همافر؛ 1391: 5).