اکوتوریسم در معماری
اکوتوریسم به عنوان شکلی از گردشگری مبتنی بر بازار تعریف شده است که به عنوان توسعه پایدار توسط NGOها ،خبرگان توسعه آکادمی ها از 1990 شناخته و مورد مطالعه قرار گرفته است. تعریف انجمن بین المللی اکوتوریسم (TIES) در سال 1991 یکی از آخرین تعاریف در این باره است: “اکوتوریسم مسافرتی است به مناطق طبیعی با تعهد به حفظ محیط زیست و آسایش مردم بومی”. به طور کلی اکوتوریسم (Eco-Tourism) عبارت است از : «گردشگری مسئولیت پذیر و پاسخگو به محیط های طبیعی به گونه ای که ساخت طبیعی آنجا حفظ گردد و به افزایش رفاه اجتماعی افراد بومی آن منطقه نیز بیانجامد» (Hvenegaard ،25،1994 ).
ویژگی های اکوتوریسم
از این رو اکوتوریسم باید مستلزم ویژگی های زیر باشد:
- بر جای نهادن آثار مثبت در زمینه حفاظت از محیط زیست و ارتقاء کیفیت مدیریت آن
- حد اقل آثار منفی برای محیط طبیعی و جوامع محلی
- به حد اکثر رساندن مشارکت مردم محلی ودر تصمیم گیری های مربوط به فعالیت گردش گری
- تدارک فرصت های مناسب برای مردم محلی و دست اندر کاران گردشگری برای ارتقاء بهره وری و چگونگی پایداری آن.
اکوتوریسم
اكوتوريسم يا طـبيعت گردي كه گرايشي نو و پديده‌اي نسبتاً تازه در صنعت گـردشگري اسـت. تـعاريف و ديدگاه‌هاي متنوعي دربارة اکوتوريسم وجود دارد. بر اساس نظر دي. آ. فنل (1385)، از کارشناسان برجسته گردشگري، تاکنون بيش از 80 تعريف از اکوتوريسم ارائه شـده کـه هر يک از آن‌ها به جنبه‌هاي خاصي از اين موضوع پرداخته‌اند. به طور کلي در سال‌هاي نخستين در مـقايسة بـا «گـردشگري فرهنگي» و در واقع به طور عمدة گردشگري شهري، اکوتوريسم به آن بخش از گردشگري اطلاق مي‌شد که بـراي استفاده و کشف جاذبه‌هاي طبيعت، در بيرون از سرزمين‌هاي شهري، يعني در سرزمين‌هاي روستايي، ييلاق‌ها، مزارع، جـنگل‌ها، بيشه‌زارها، کنار رودخانه‌ها و نـهرها، و بـه عبارتي در دامان طبيعت متمرکز بود. بنابراين آن را «گردشگري در طبيعت» يا «طبيعت‌گردي» ناميدند.
تعاریف
هكتور سبالوس، لازكورين يكي از اولين كساني است كه در دهه 1980 براي اكوتوريسم تعريف مشخصي ارائه كرده است. وي مي‌گويد: «اكوتوريسم يعني مسافرت به نواحي طبيعي تقريباً دست نخورده بـا هدف مطالعه، تحسين و لذت از مناظر طبيعي، گياهان وحشي و همچنين نمودهاي فرهنگي گذشته و حال مردم بومي است» (امينيان وهمکاران،1391: 4). در سال 1991، جامعه بين‌المللي اكوتوريسم كه در گذشته با نام جامعه اكوتوريسم شناخته مي‌شد، اكوتوريسم را اين گونه تـعريف كرد: اكوتـوريسم عبارت است از مسافرت مسئولانه و مبتني بر اصول پايدار به نواحي طبيعي به منظور بهره‌گيري معنوي و ارضاي نيازهاي روحي و رواني به گونه‌اي كه با شناخت و كسب آگاهي و احترام به نظام ارزش‌هاي مردم مـحلي تـوأم باشد و به محافظت از نواحي طبيعي و ارتقاء رفاه جامعه ميزبان كمك كند(زاهدي،1385: 90). سه معيار مهم و اساسي در مقوله اکوتوريسم بايد درنظرگرفته شود: جاذبه‌ها، طبيعت‌محور باشند؛ رابطه متقابل توريست‌ها بر يادگـيري و آمـوزش متمرکز باشد؛ مديريت چنين محيط‌هايي مي‌بايست اصول و اقداماتي را دنبال کند که با پايداري اکولوژيکي، اجتماعي- فرهنگي و اقتصادي هم‌خواني داشته باشند (Weaver and Lawton,2007:1179).