آسیب‌پذیری در زلزله
آسیب پذیری یک تابع ریاضی است و به مقدار خسارت پیش بینی شده برای هر عنصر در معرض خطرات مصیبت بار، با شدت معین، گفته می‌شود. تحلیل آسیب پذیری فرایند برآورد آسیب پذیری عناصر طبیعی معینی است که در معرض خطر احتمالی ناشی از وقوع خطرات مصیبت بار هستند. طبق تعريف سازمان ملل آسيب پذيري عبارت است از درجه زيان يك عنصر معين يا دسته اي از عناصر در معرض ريسك، در نتيجه وقوع يك پديده طبيعي با بزرگاي معين و بيان شده بر روي مقياسي از صفر (بدون آسيب پذيري) تا يک (آسيب پذيري كامل). مشاوره انجام پایان نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری
تحلیل آسیب پذیری
در واقع، آسیب‌پذیری درجه زیان و ضرر حاصله از زلزله می‌باشد، که در اجتماعات گوناگون بر اساس سطح توسعه و پیشرفت جامعه تغییرپذیر می‌باشد. آسیب‌پذیری را می‌توان توان و پتانسیل از دست دادن بیان نمود. تحلیل آسیب‌پذیری از عوامل مهم در فرآیند مدیریت بحران زلزله است و شناخت شاخص‌های آن برای تحلیل خطرپذیری در فرآیند مدیریت بحران مناطق در معرض خطر زلزله ضروری است. آسیب‌پذیری اصطلاحی است که جهت نشان دادن وسعت و میزان آسیب و خساراتی که احتمالا بر اثر وقوع سوانح به جوامع، ساختمان‌ها، خدمات و مناطق جغرافیایی، وارد می‌آید، استفاده می‌شود. زلزله به عنوان یکی از بلایای طبیعی دارای قدرت تخریب بسیار زیاد در زمانی کوتاه و در حوزهای بسیار وسیع است و خسارات شدیدی بر زمین و سازه‌ها وارد می‌آورد که این خسارات موجب تلفات جانی بسیاری می‌گردد.
خسارات به صورت زیر قابل دسته‌بندی هستند.
- خسارات وارد بر زمین: در بین انواع مختلف مصالح، خاک ضعیف‌ترین ماده در برابر حرکات زلزله است. انواع خرابی‌های به وجود آمده در زمین هنگام زلزله در جدول زیر به طور خلاصه بیان شده‌اند.
- خسارت وارد بر سازه‌ها: سازه‌های موجود در مهندسی عمران (سدها و پل‌ها و تونل‌ها و …) و ساختمان‌ها بر بستر زمین ساخته می‌شوند. در هنگام زلزله جهت اعمال نیرو به سازه در یک محدوده زمانی مرتباً تغییر می‌کند و در صورتی که سازه نتواند در برابر این نیروها مقاومت کند، خسارت خواهد دید که در بین سازه‌ها می‌توان ساختمان‌ها را از سایر سازه‌ها جدا نمود. این تقسیم‌بندی به دلایل مختلف صورت می‌پذیرد که عبارتنداز:
الف) خسارت وارد بر ساختمان‌ها:
ساختمان‌ها از مصالح ساختمانی متفاوتی ساخته می‌شوند و در طول زمان نیز دچار فرسودگی می‌شوند. خسارات ناشی از زلزله در ساختمان‌های مختلف (چوبی، بنایی، بتن مسلح و ساختمان‌های قاب فلزی و …) متفاوت خواهد بود. علاوه بر سن سازه و جنس مصالح، نحوه ساخت و محل گسل و محل سازه از لحاظ شیب و زمین‌شناسی نیز بر مقاومت ساختمان مقابل زلزله خواهد بود. این خسارات با داشتن اطلاعات در مورد ساختمان قبل از زلزله قابل برآورد خواهد بود. خسارات وارد بر ساختمان‌ها به علت تعدد آنها و ساکنین، باعث تلفات جانی بسیار و خسارات مالی سنگین خواهد شد.
ب) خسارت وارد بر سازه‌های غیر ساختمانی:
زلزله می‌تواند خسارات شدیدی به پل‌ها و سدها و تونل‌ها و خاکریزها وارد نماید. انواع خسارات وارد به پل‌ها توسط زلزله شامل شکسته شدن تکیه‌گاه شاه‌تیرها، شکستن و افتادن تیر اصلی، تغییر شکل و خرابی در شمع‌ها و پی پل‌ها و نشست در خاکریز تکیه‌گاه پل‌ها می‌باشد.
پژوهشگران برتر
مشاوره انجام پایان نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری
0990-135-4771